Ενημέρωση

Tα τελευταία δέκα χρόνια, η κυτταρική ανοσοθεραπεία έχει γίνει μια σημαντική μέθοδος για τη θεραπεία του μη μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα (NSCLC). Υπάρχουν τρεις βασικοί τύποι: τα εμβόλια δενδριτικών κυττάρων (DC), τα εμβόλια Τ-κυττάρων και οι θεραπείες με φυσικά φονικά κύτταρα (NK).

Τα εμβόλια DC βοηθούν το ανοσοποιητικό να αναγνωρίσει τα καρκινικά κύτταρα και ενεργοποιούν τα Τ-κύτταρα ειδικά για τον όγκο. Είναι ασφαλή, με μόνο ήπιες παρενέργειες όπως πόνο στο σημείο της ένεσης ή συμπτώματα παρόμοια με γρίπη. Η χρήση τους μόνα τους έχει περιορισμένη αποτελεσματικότητα, αλλά όταν συνδυάζονται με άλλες θεραπείες όπως η χημειοθεραπεία ή οι αναστολείς σημείων ελέγχου, δίνουν καλύτερα αποτελέσματα. Νέες μέθοδοι βελτιώνουν την προσαρμογή τους στον κάθε ασθενή.

Τα εμβόλια Τ-κυττάρων στοχεύουν στην ενεργοποίηση συγκεκριμένων Τ-κυττάρων που σκοτώνουν τα καρκινικά κύτταρα. Έχουν δοκιμαστεί σε διάφορες μορφές, όπως πεπτιδικά, με ιούς ή με mRNA. Κάποιες μεγάλες κλινικές δοκιμές δεν έδειξαν πάντα σημαντικά οφέλη, αλλά άλλα εμβόλια βελτίωσαν την επιβίωση όταν χρησιμοποιήθηκαν με χημειοθεραπεία. Αυτή τη στιγμή, γίνονται προσπάθειες για εμβόλια που στοχεύουν συγκεκριμένες μεταλλάξεις και νέα αντιγόνα, με δοκιμές σε εξέλιξη.

Οι θεραπείες με NK κύτταρα δείχνουν επίσης υποσχέσεις. Οι πρώτες δοκιμές δείχνουν ότι μπορεί να χρησιμοποιηθούν τόσο κύτταρα του ίδιου του ασθενούς όσο και από δότες. Υπάρχουν και μηχανικά τροποποιημένα NK κύτταρα (CAR-NK) που στοχεύουν καλύτερα τους όγκους. Όταν συνδυάζονται με αναστολείς σημείων ελέγχου, οι θεραπείες αυτές είναι πιο αποτελεσματικές. Νέες μέθοδοι βελτιώνουν τη λειτουργία των NK κυττάρων και υπάρχουν «έτοιμα» προϊόντα για ευκολότερη χρήση στην κλινική.

Συνολικά, αυτές οι κυτταρικές θεραπείες αποτελούν μια καινοτόμο και αναπτυσσόμενη προσέγγιση για τη θεραπεία του NSCLC, με έρευνα που συνεχίζει να βελτιώνει τον τρόπο χρήσης τους και την επιλογή των ασθενών.

Τι γνωρίζουμε

• Οι γυναίκες που παίρνουν βάρος κατά τη διάρκεια ή μετά τη θεραπεία για καρκίνο του μαστού έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να πεθάνουν από τη νόσο.
• Ακόμα και γυναίκες που είναι υπέρβαρες ή παχύσαρκες τη στιγμή της διάγνωσης έχουν χειρότερη πρόγνωση.
• Η παχυσαρκία μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την πορεία του καρκίνου μέσω αυξημένων ορμονών, φλεγμονής και άλλων μεταβολικών αλλαγών.

Μεταβολικό σύνδρομο

• Το μεταβολικό σύνδρομο (που περιλαμβάνει κοιλιακό λίπος, υψηλή πίεση, αυξημένα σάκχαρα, υψηλά λιπίδια κ.ά.) αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο μεταστάσεων.

Πόσο βάρος παίρνουν οι γυναίκες μετά τη θεραπεία;

• Πολλές γυναίκες παίρνουν 2,5–5 κιλά, αλλά δεν είναι σπάνιο να πάρουν 10 κιλά ή και παραπάνω.
• Οι λόγοι περιλαμβάνουν: στρες, κόπωση, λιγότερη άσκηση, ορμονικές αλλαγές και φάρμακα της θεραπείας.

Η αύξηση βάρους αυξάνει τον κίνδυνο υποτροπής

• Ανεξάρτητα από το αρχικό βάρος, η αύξηση βάρους σχετίζεται με μεγαλύτερη πιθανότητα να επιστρέψει ο καρκίνος.
• Η αύξηση πάνω από 10% του αρχικού βάρους φαίνεται να επηρεάζει αρνητικά την επιβίωση.

Τι ισχύει για τις υπέρβαρες και παχύσαρκες γυναίκες;

• Πολλές γυναίκες έχουν ήδη παραπανίσιο βάρος όταν διαγιγνώσκονται.
• Μελέτες έχουν δείξει ότι η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο του μαστού.
• Αυτό ισχύει τόσο για γυναίκες πριν όσο και μετά την εμμηνόπαυση, αν και οι επιδράσεις μπορεί να διαφέρουν.

Αν χάσεις βάρος μετά τη διάγνωση, βοηθάει;

• Φαίνεται ότι η απώλεια βάρους μπορεί να βοηθήσει, αλλά δεν υπάρχουν ακόμα αρκετά μακροχρόνια δεδομένα.
• Σε μια μεγάλη μελέτη, γυναίκες που ακολούθησαν διατροφή με λιγότερα λιπαρά είχαν λιγότερες υποτροπές.

Πόσο βοηθά η άσκηση;

• Η σωματική δραστηριότητα είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας του τρόπου ζωής για τη μείωση του κινδύνου υποτροπής.
• Η άσκηση μπορεί να βοηθήσει μέσω μείωσης των ορμονών, της φλεγμονής και της ινσουλινοαντίστασης.

Οι εξετάσεις κοπράνων μπορεί να παρέχουν έναν χρήσιμο τρόπο για να βοηθήσουν τους γιατρούς να εντοπίσουν πρώιμο καρκίνο του παγκρέατος, λένε οι ερευνητές.

Τα ευρήματα, που περιγράφονται στο περιοδικό Gut, υποδηλώνουν ότι ανιχνεύσιμες αλλαγές που αφορούν στα εντερικά βακτήρια, θα μπορούσαν να παρέχουν ένα προειδοποιητικό σημάδι ότι υπάρχει όγκος.

Ο καρκίνος του παγκρέατος συχνά δεν προκαλεί συμπτώματα στα αρχικά στάδια. Αυτό σημαίνει ότι είναι συνήθως πιο προχωρημένο και πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί όταν εντοπιστεί.

Καθώς ο καρκίνος μεγαλώνει μπορεί να προκαλέσει ασαφή συμπτώματα, όπως δυσπεψία, αλλαγές στη συνήθεια του εντέρου και κάποιο πόνο στην κοιλιά ή στην πλάτη. Μερικοί άνθρωποι επισκέπτονται τον γιατρό τους αρκετές φορές πριν διαγνωστούν.

Η ισπανική ερευνητική ομάδα πίσω από το έργο αξιολόγησε ασθενείς από δύο νοσοκομεία – το ένα στη Μαδρίτη και το άλλο στη Βαρκελώνη. Μόνο ορισμένοι από τους ασθενείς είχαν αδενοκαρκίνωμα παγκρεατικού πόρου, ενώ οι άλλοι επιλέχθηκαν ως μάρτυρες για σύγκριση.

Οι ερευνητές συνέλεξαν και ανέλυσαν δείγματα κοπράνων από τους εθελοντές για να δουν αν υπήρχε κάποια διακριτή διαφορά. Τα κόπρανα έδειξαν μια διαφορά που η ομάδα πιστεύει ότι θα μπορούσε να είναι χρήσιμη για τη διάγνωση του καρκίνου του παγκρέατος.

Ήταν ένα ξεχωριστό γονιδιωματικό προφίλ βακτηρίων, μυκήτων και άλλων μικροβίων του εντέρου.  Αυτό αναγνώριζε σταθερά ασθενείς με τη νόσο, ανεξάρτητα από το πόσο είχε προχωρήσει, υποδηλώνοντας ότι οι χαρακτηριστικές υπογραφές μικροβιώματος εμφανίζονται νωρίς και ότι το μικροβίωμα των κοπράνων μπορεί να εντοπίσει τη νόσο σε πρώιμο στάδιο, λένε οι ερευνητές.

Χρειάζονται περισσότερες μελέτες – και μερικές ήδη πραγματοποιούνται.

Kartal E, et al. Gut 2022

Σε μια πληθυσμιακή μελέτη από την Ιταλία, χρησιμοποιήθηκαν λεπτομερή βασικά ερωτηματολόγια συχνότητας τροφίμων για την αξιολόγηση της δίαιτας 23.000 ενηλίκων. Σε μια μέση παρακολούθηση 12 ετών, οι δίαιτες  με κακή ποιότητα θρεπτικών συστατικών στα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα συσχετίστηκαν μεμονωμένα με σημαντικά υψηλότερη θνησιμότητα από κάθε αιτία.

Σε μια άλλη μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν τη διατροφή και τον καρκίνο του παχέος εντέρου σε στις οποίες συμμετείχαν >200.000 επαγγελματίες υγείας των ΗΠΑ. Η πρόσληψη υπερεπεξεργασμένης τροφής, σε ημερήσιες μερίδες, υπολογίστηκε από ερωτηματολόγια που συμπληρώθηκαν κατά την έναρξη και κάθε 4 χρόνια. Μετά από ≈25 χρόνια παρακολούθησης, οι άνδρες με την υψηλότερη κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων είχαν σημαντικά μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου από τους άνδρες με τη χαμηλότερη κατανάλωση. Δεν παρατηρήθηκε τέτοια συσχέτιση μεταξύ των γυναικών.

Bonaccio M et al. Joint association of food nutritional profile by Nutri-Score front-of-pack label and ultra-processed food intake with mortality: Moli-sani prospective cohort study. BMJ 2022
Wang L et al. Association of ultra-processed food consumption with colorectal cancer risk among men and women: Results from three prospective US cohort studies. BMJ 
Monteiro CA and Cannon G. The trouble with ultra-processed foods. BMJ 2022